Kształcenie modułowe jest jednym z najważniejszych modeli edukacyjnych, który orientuje system kształcenia na uczącego się, a nie na nauczyciela. Jest to model, w którym szkoła jest miejscem uczenia się, a nie miejscem nauczania przez nauczyciela. W tym modelu „dominują metody projektowe (uczenie się poprzez wykonywanie projektów), metody synektyczne umożliwiające wytwarzanie przez uczących pomysłów rozwiązań problemów i metod weryfikacji tych pomysłów oraz inne (różne) metody zorientowane na uczenie się poprzez wykonywanie żądań pobranych z rzeczywistego procesu pracy zawodowej (uczenie się w systemie modułowym)”.
Pojęcie modułowości kształcenia pojawiło się w Polsce na początku lat 90-tych XX wieku. Kształcenie to zmieniało podejście do sposobu organizowania zajęć lekcyjnych oraz sposobu pracy z uczniem. Programem UPET-IMPROVE, finansowany przez Unię Europejską był pierwszym krokiem do zmiany sposobu uczenia. Instytucją, która jako pierwsza podjęła działania związane z opracowaniem metodologii, programów i pakietów edukacyjnych dla potrzeb kształcenia modułowego było ŁCDNiKP.
W kształceniu modułowym treści kształcenia w zawodzie podzielone są na moduły (nie występuje tu ujęcie przedmiotowe), stanowiące odrębne jednostki kształcenia, łączące w sobie naukę praktycznych umiejętności oraz pozyskiwanie niezbędnej wiedzy teoretycznej. Kształcenie to polega na organizowaniu procesu uczenia się przez wykonywanie zadań zawodowych. Jego istotną cechą jest interdyscyplinarność i dominacja metod aktywizujących w pracy z uczącym się nad metodami podającymi. Występuje sprzężenie zwrotne pomiędzy teorią i praktyką. Wiedza i umiejętności uczącego się muszą być efektem jego aktywnego działania. Uczenie się powinno odbywać się w ciągłej interakcji z otoczeniem i konfrontacji z własnymi doświadczeniami i wiadomościami. W efekcie proces uczenia się powinien doprowadzić do przebudowania i usystematyzowania wiedzy i systemu wartości, dać solidną podstawę (konstrukcję wiedzy i umiejętności), która pozwoli rozwalać się w dalszym procesie kształcenia.
Nauczyciel w procesie kształcenia modułowego powinien być organizatorem procesu uczenia się, który pomaga uczącemu się usystematyzować zdobywaną wiedzę i zbudować podstawy umożliwiające skuteczne wykonywanie kolejnych zadań i rozwijanie kompetencji zawodowych. Ponieważ kształcenie modułowe umożliwia indywidualizację procesu kształcenia (praca tylko w grupach), nauczyciel może dostosować sposób pracy, poziom trudności zadań do indywidualnych możliwości uczącego się. Dzięki indywidualizacji pracy i stosowaniu metod stymulujących aktywność uczestników procesu uczenia, możliwy jest ciągły rozwój umiejętności uczących się.
Podstawową kategorię dydaktyczną programów kształcenia modułowego – zadaniowego stanowi jednostka modułowa, której nazwa jest tożsama z nazwą zadania zawodowego. Jednostka modułowa pracy stanowi odrębną całość, jest samoistnym wycinkiem pracy i nie podlega dalszym podziałom. Każda jednostka ma określony początek i koniec czynności, a jej efektem finalnym jest produkt, usługa lub istotna decyzja. Cele kształcenia w jednostkach modułowych muszą być odpowiedziami na pytanie „co uczący się będzie umiał po zorganizowanym procesie kształcenia” oraz „do wykonania jakich czynności zawodowych jest przygotowany”.
Program kształcenia modułowego stanowi układ jednostek modułowych odpowiednio konfigurowanych w moduły. W skład jednego modułu może wchodzić od jednej do kilkunastu jednostek modułowych.
Kształcenie modułowe - zadaniowe pozwala szybko przystosować szkolne programy kształcenia do zmian zachodzących w gospodarce i społeczeństwie. W programie modułowym można wymienić jednostki modułowe lub całe moduły bez zaburzania całego cyklu kształcenia.
Modułowy system kształcenia zawodowego zapewnia przejrzystość dochodzenia do pełnych kwalifikacji w zawodzie, pozwala na integrację szkolnych i poza szkolnych form kształcenia. Przynosi korzyści uczącym się, nauczycielom, szkołom, pracodawcom i otoczeniu szkoły. Koncepcja kształcenia zadaniowego doskonale wpisuje się w koncepcję „uczenia się przez całe życie” oraz ułatwia mobilność zawodową.
